Ата-аналарға психолог кеңесі
1-синип оқуғучилириниң ата-анилириға арналған әсләтмә
1.Балиға мәктәп, муәллим тоғрилиқ көпирәк мәлумат берип, тәйярлиқ ишини жүргүзүң. 2.Балиңизни өзигә-өзи хизмәт қилишқа тәйярлаң. 3.Аилидә бала тәрбийисигә бирдәк тәләп қоюшни билиш керәк. 4.Балиға вәдә бәргәндин кейин орунлашқа тиришиң, орунлашқа мүмкинчилик болмиғанда дурус чүшүнүк бериң. 5.Балиниң өз алдиға һәрикәт қилишиға мүмкинчилик ясаң ( ундақ болмиғанда, бала өмүр бойи бир ишни өзлигидин орунлалмайдиған, ялтайғақ, өз күчигә ишәнмәйдиған болуп өсиду). 6.Балиңизға меһриванлиқ билән қараң. Бала чүшинишликтә вә меһриванлиқта өссә, у бу аләмдин муһаббәт тепишни үгиниду. 7.Сизниң балиңиз 1-синипқа барғанда бала мәктәпкә маслишишқа башлайду. Умумән маслишиш балиниң шәхсий алаһидиликлиригә бағлиқ 2 айдин 6 айғичә созулиду. Бу мәсилини йешиш үчүн келәси қәдәмләрни орунлаш керәк: - Өз балиңиз билән пат-пат сөзлишиң - Балиға сизниң униң билән мунасивәт қилғандин раһәтлиниватқиниңизни көрүши һажәт - Өз балилиқ чеғиңизни әскә елиң. Қийин чағларда қандақ йешиш йоллири тоғрилиқ униң билән өз тәжрибәңни бөлүшүң. – Балиниң өй тапшурмисини орунлишишиға қолайлиқ жағдай яритиң. – Балини бәлгүлүк вақитта өй тапшурмисини орунлашқа үгитиң. Бу келәчәктә тез маслишиш-қа вә саламәтлигини сақлашқа ярдәмлишиду. – Биринчи синип оқуғучисиға өй тапшурмисини орунлашқа ярдәмлишиң. – Балиңизниң әмгигини һөрмәтләң. – Әгәр Сизни балиниң тәртивидә, оқуш үлгиримидә бир нәрсә хаватирләндүрсә, Сиз һәр қачан муәллимдин яки мәктәп психологидин мәслиһәт соралайсиз.
Балини қандақ тәрбийиләш керәк? Ата-аниларға мәслиһәтләр.
Бала – у наһайити назук вә сезимтал адәм. Униң женини ярилавелиш интайин оңай, бирақ бу яра өмүр бойи ойидин чиқмиши һәйран қаларлиқ нәрсә әмәс.Бала вақтида йешилмәй қалған мәсилиләрниң тәсири чоң болған чағда бәзи бир психикилиқ авутқушларға асас болидиғанлиғини унтимаң.
Көплигән ата-аниларни: бир мәзгилдә қатал һәм меһриван болуш, өз балисиниң алдидики ата-анилиқ минбәридин чүшмәй туруп, униңға қандақла қилип болмисун дост болушни билиш әһвали көп ойландуриду. Төвәндики әһмийәтлик әқил-мәслиһәтләр, бала тәрбийисидә сизгә көп ярдәм бериду.
- Кәйпиятиңиз болмай турған чағда һеч қачан бала тәрбийиси билән шуғулланмаң. Өз балиңиз билән зич мунасивәт орнитишқа пәқәт Сизниң көтирәңкү кәйпиятиңиз, оң көзқаришиңиз тәсир қилиду.
- Тәрбийә пәйдин-пәй жүргүзүлгини дурус. Һәр бир егизликкә өз вақтида, бир аздин көтирилип турған дурус.
- Бала – бизниң әйнигимиз. Улар – әң алди билән ата-анисидин үлгә алидиғанлиғини вә көп жағдайда биз һаятта қандақ қәдәмләр бассақ, уларму шундақ қәдәмгә баридиғанлиғи әстә болсун.
- Балиңиз билән сөһбәтлишиш утуқлуқ болуши үчүн, әң алди билән очуқ ярқин ишәнчкә қурулған усулни таллаң. Сизниң сөзлириңиз қатал аңлиниши мүмкин, бирақ һечқачан еғир вә қопал болмаслиғи керәк. Аста вә ишәшлик жүргүзүлгән сөһбәтла ата-аниниң тәләплири билән ойлирини балиға йәткүзәләйду.
- Балиңиз үчүн керәк вақитта һажәтлик әқил қошидиған, униң қәдәмлирини әйиплимәйдиған әң йеқин достиға айлиниң.
- Өзини вә қоршиған адәмләрни яхши көрүшкә үгитиң. Бу уни өзигә наһайити ишәшлик адәм ретидә қелиплаштуруп, қоршиған муһит билән бағлинишини йолға қоюшқа ярдәм бериду.
- Бир пәйттә қатал вә меһриван болушни билиң. Әгәр сиз балиңизға дегән иссиқ ихласиңизни һәр дайим билдүрүп, пәқәт керәк вақиттила тиллайдиған аһанәт қилсиңиз, у вақитта бу сизниң тәрбийиңиз миннәтлик түрдә өз мевисини бериду.
- Униңға һаяттики өз мәвқәсигә турақлиқ болушни үгитиң.
- Балини һәр вақитта униң көзигә қарап туруп, диққәт қоюп тиңшаң, сәвәви пәқәт шу чағдила униң ички жан дунияси билән тәшвишләндүридиған мәсилигә сизниң сус қаримайдиғанлиғиңизға ишәнчи болиду.
- Өзиңизниң бош вақтини һәр қачан балиңиз билән өткүзүшкә тиришиң. Ундақ пәйтләр балиниң өз орнини сезинип өсүшигә мүмкинчилик бериду.
- Жаңжаллашқан бойи икки яққа бөлүнүп жүриверишкә болмайдиғанлиғини унтимаң, әң алди билән балиңиз билән достлишип, шуниңдин кейинла өз ишлириңиз билән жүривәрсиңиз болиду.
- Һәр вақитта униңға һажәт болғанда өйдә болғини қандақ яхши екәнлигини есиға селип, махтап туруң, сәвәви у өзиниң һажәтлигини чүшүнүп, һәр қачан өйгә алдирайдиған болиду.
- Өзиниң яхши адәм екәнлигини әскәртип туруш керәк, бирақ, башқилардин артуқ әмәс екәнлигини әстин чиқармай, ейтип турған дурус, сәвәви униң наһайити тәкәббур вә иккиүзлүк болуп өсмигини яхши.
- Униң таллиши вә пикригә диққәт қилиң. Һәтта сиз униң билән келишмисиңизму уни һеч вақитта синимаң.
- Уни өз иш-һәрикәтлири үчүн жавап беришкә үгитиң. Униң өзини әмәс, һәр вақитта яхши қәдимини баһалап, әгәр у дурус қилмиған болса хатасини көрситиң, униң орнида өзиңиз болғанда мундақ қилар едим дәп, таллаш вә йешим чиқириш һоқуқини униң өзигә қалдуруң.
- Һеч вақитта униң мошу кәмгичә қилған хаталиқлирини әслимәң. Болған нәрсиниң барлиғини өткән күнгә қалдуруң.
- Униңға интайин қаттиқ тәләп қоюп, узундин-узун әқил-несиһәт ейтиштин жирақ болуң, униң женини ярилайдиған яки номусиға тегидиған аччиқ һәзил вә тәңләштүрүшләр һеч қачан дурус болмайду.
- Әгәр сизни униң мүжәз-хулқи хапа қилса, бу тоғрилиқ өзигә ейтиң. Бундақ вақитта униң тәртивини тәһлил қилмаң, пәқәт өзиңизниң кәйпияти тоғрилиқ ейтиң.
- Уни һәддидин ташқири назарәт қилишни азайтиң, бу көп вақитта утуқ елип кәлмәйду.
- У ақлалмайдиған үмүтни, көтирәлмәйдиған жүкни униңға жүклимәң. Әң авал өзиңиз униңдин немә тәләп қилидиғиниңизни ениқлавалғаниңиз тоғра. Шуниңдин кейин миннәтлик түрдә униң немә халайдиғанлиғини билиң, өз мәвқәңиздә турушқа тегишлик әһмийәтлик жағдайлар бойичә миннәтлик түрдә келишимгә келишкә тиришиң.
- Сөһбәт давамида униң әһмийитини йоқатмаслиқ үчүн көпсөзлүктин арилиш һажәт.
- Сизниң балини мәжбурлишиңиз назук, һәртәрәплимә вә давамлиқ түрдә тәсир қилидиғандәк болуши керәк.
- Һәр вақитта бала билән чоң адәмләрчә, уни кичиклитип, әркилитидиған сөзләрни баричә аз қоллинип сөзләшкән әвзәл.
- Жаңжаллиқ мәсилиләр орун алған чағда бала өзини һәр қачан хаталашқучи ретидә сезинмәслик үчүн униңға йол бериң. Бу арқилиқ сиз балиңизға бирини кәчүрүшни, өз хаталиғини чүшүнүшни, мәғлубийәт билән хаталиқларни бойниға елишни үгәткән болисиз.
- Уни әқли, таланти, гөзәллиги яки туғма қабилийити үчүн әмәс, пәқәт униң мошундақ бар болғини болғини үчүнла яхши көрүң.
- Есиңиздә болса, балиға үч асасий хисләтни сиңдүрүшкә миннәтликсиз: йешим қобул қилиш, һөрмәт, жавапкәрлик. Қандақла жағдайда болмисун, бешини тик көтирип жүридиған, әтрапидикиләргә һөрмәт билән қарайдиған вә өз иш-һәрикити үчүн жавап берәләйдиған адәмләр көп вақитларда утуққа йетидиғанлиғи бәлгүлүк.
Әгәр сизгә яхши, жавапкәрлиги жуқури, барлиғиға һөрмәтлик, мувапәққийәтлик шәхсни тәрбийиләп чиқиш керәк болса, һеч қачан өзиңизни әйипләп, пушайманға урунмаш үчүн бар мүмкинчиликни қоллинишқа тиришиң, бәлким шу чағдила сиз өз пәрзәнтиңиз билән махтиналайдиған болисиз.